Eerste hulp shock

Shock is een levensbedreigende toestand door tekort aan rondpompend bloed. Het lichaam probeert de vitale organen zoveel mogelijk van bloed te voorzien door minder belangijke organen minder van bloed te voorzien. De eerste hulp is er op gericht zo snel mogelijk voor professionele hulp te zorgen en daarna het lichaam van het slachtoffer zoveel mogelijk te ondersteunen. De eerstehulpverlener (EHBO'er) kan de shock niet opheffen, wel vertragen.

Wat moet je doen

1. Let op gevaar.
2. Laat het slachtoffer liggen in de positie waarin je hem vindt. Spreek het slachtoffer aan. Probeer er achter te komen wat er is gebeurd en wat het slachtofer mankeert.
3. Stelp uitwendig bloedverlies. Doe dit door druk op de wond. Aan inwendig bloedverlies kan de eerstehulpverlener (EHBO'er) niks doen.
4. Vermoed je shock? Bel 1-1-2 en meldt duidelijk dat je shock vermoedt. Shock kan alleen door professionele hulpverlening verholpen worden. Wacht niet tot de symptomen van shock erger worden of allemaal zichtbaar zijn.
5. Leg het slachtoffer in de shock positie als hij dit wil. Meestal kiest het slachtoffer zelf al de meest prettige houding. Laat dit toe.
6. Behandel andere letsels volgens de gewone richtlijnen
7. Bescherm het slachtoffer tegen de kou maar dek hem ook niet te warm toe. Maak knellende kleding los.
8. Blijf de vitale functies (ABC) controleren tot de ambulance er is.
9. Laat het slachtoffer niet alleen. Steun en geruststellen is op dit moment heel belangrijk.

Shockpositie

Meest ideale positie bij shock:
Plat op de rug. Benen ongeveer 40cm omhoog. Is dit pijnlijk dan gewoon de benen op de grond laten. Bij ernstige ademhalingsmoeilijkheden mag je het slachtoffer ondersteund in half zittende houding zetten. Leg een bewusteloos shock slachtoffer in stabiele zijligging.

Shock: don'ts

Dingen die je niet moet doen bij eerste hulp bij shock.

• Een shock slachtoffer eten of drinken geven.
  Het lichaam vermindert de bloedtoevoer naar de maag en darmen. Het geven van eten of drinken kan er voor zorgen dat de spijsvertering weer op gang komt. Ook kan het slachtoffer gaan braken. Braken zorgt weer voor vochtverlies waardoor de shock verergert.
• Een kussen of andere dingen onder het hoofd leggen.
  Het hoofd moet in lijn met het lichaam blijven. Zo stroomt het bloed makkelijker naar de hersenen.
• Het slachtoffer verplaatsen.
  Verplaatsen een slachtoffer niet tenzij dit noodzakelijk is. Laat het slachtoffer zo min mogelijk bewegen. Hierdoor moet er bloed gebruikt worden voor de spieractiviteit.
• Wachten tot de symptomen erger worden.
  Reageer direct op de waargenomen symptomen en bel 112.
• Het slachtoffer voorliegen over de situatie.
  Stel het slachtoffer gerust maar maak zaken niet beter dan ze zijn. Vertel het slachtoffer op een duidelijke manier wat hij wil weten. Let wel op de manier hoe je dingen verteld. Beloof niets wat je niet waar kan maken.

Shockkaart

Bij shock geldt: hoe eerder het slachtoffer medische hulp krijgt en de shock behandeld wordt hoe minder schade aan het lichaam overblijft. Snelle eerste hulp en snelle medische hulp kan het leven van een slachtoffer in shock redden. ikEHBO.nl heeft eerstehulpkaarten ontwikkeld om de eerstehulpverlener te ondersteunen. Download de shockkaart en doe er je voordeel mee.