Eerste hulp en reanimatie
Pagina herzien: zaterdag 17 maart 2018

Hyperventilatie

Hyperventilatie: hyper=hoog, ventilatie=ademhaling. Hyperventilatie betekent dus verhoogde ademhaling.

Hoe wordt de ademhaling geregeld

In een normale situatie regelt het ademhalingcentrum van de hersenen de ademhaling. De ademhaling word aangepast aan de hand van de zuurgraad van het bloed. Deze is anders als je bijvoorbeeld rustig zit dan wanneer je sport. De zuurgraad stijgt en daalt met de hoeveelheid kooldioxide (CO2) die verandert door inspanning of stresshormonen. CO2 is een afvalproduct van de verbrandingsprocessen in onze organen en spieren. Een gedeelte ervan wordt in het bloed opgenomen en de rest wordt uitgeademd. Je ademhaling vehoogd bij inspanning om het CO2 gehalte en daarmee de zuurgraad naar normaal te krijgen. In een normale situatie ademt een volwassene ongeveer 12 tot 16 keer per minuut. Bij inspanning kan dit oplopen tot ongeveer 30 keer per minuut.

Lichte hyperventilatie

In sommige situaties hyperventileert het lichaam al zonder die verhoogde inspanning. Dit kan komen door o.a. stress, angst of opwinding. Het lichaam bereidt zich dan voor op wat er komen gaat. Denk aan vechten, vluchten of een andere inspanning die nodig is. De ademhaling verhoogt waardoor er meer CO2 uitgeademd wordt. Er onstaat een klein tekort in het bloed. Dit levert nog geen problemen op omdat in buffers in het lichaam nog reserves zitten die aangesproken kunnen worden. Het kan tintelingen of duizelingen veroorzaken. Als de ademhaling zich weer herstelt worden deze buffers weer aangevuld.

Acute aanval

Houdt de situatie aan dan worden reserves uit de buffers op gebruikt. Er kan dan niet meer genoeg CO2 in het bloed gehouden worden en het bloed wordt steeds minder zuur. Doordat het bloed minder zuur wordt vernauwen de vaten en verslechtert de zuurstofuitwisseling. Door het vernauwen van de vaten krijgen de hersenen minder zuurstof. Zo'n aanval heet een acute aanval. Hierdoor ontstaan klachten die je kunt lezen bij het herkennen van hyperventilatie.

Chronische hyperventilatie

Blijft het lichaam te lang in deze toestand dan gaan de hersenen de minder hoge zuurgraad als normaal beschouwen. Hierdoor houdt het lichaam de hyperventilatie zelf in stand. De hyperventilatie is dan chronisch geworden. De ademhaling zal al bij lichte inspanning verhogen. Het herstellen hiervan kan alleen door de hersenen te leren een hogere zuurgraad weer als normaal te gaan beschouwen.