Eerste hulp en reanimatie
Pagina herzien: zaterdag 17 maart 2018

Handen wassen

Handhygiëne is een belangrijk onderdeel van de hulpverlening. Het doel van handen wassen is op een correcte manier handen te verzorgen waardoor infectie en ziekte worden voorkomen. Wie regelmatig zijn handen wast, is aanmerkelijk minder vaak ziek.

Dat blijkt uit een experiment op een Amerikaanse school waar de leerlingen elke dag hun handen vier keer twintig seconden moesten wassen. Het gevolg: elke dag waren er 125 leerlingen meer aanwezig dan op een gemiddelde schooldag daarvoor.

Handen wassen op een goede manier

  1. Verwijder sieraden en andere belemmeringen. Stroop mouwen op zodat de onderarmen vrij zijn.
  2. Draai de kraan open zodat het water flink stroomt en stel, als dat kan, de temperatuur van het water zo in dat het lekker voelt voor de handen.
  3. Maak de handen nat.
  4. Breng zeep aan op je handen. Wrijf de handen gedurende 20 tot 30 seconden over elkaar. Was ook vingertoppen, duimen, gebieden tussen de vingers en de polsen.
  5. Spoel af onder flink stromend water waarbij het water vanaf de polsen naar de vingertoppen stroomt. Sla het water zoveel mogelijk van de handen af.
  6. Droog de handen af met papieren handdoekjes of een andere droogmethode.
  7. Sluit de kraan bij voorkeur met een papieren handdoek of de punt van een textiele handdoek.
  8. Gooi papieren handdoekjes in een vuilnisbak.

Wel of geen zeep

Handen wassen met zeep is niet altijd noodzakelijk. Door zeep verwijder je niet alleen bacteriën maar ook de beschermende laag op de huid. Deze vetlaag beschermt de huid tegen invloeden van buitenaf. Dus ook tegen bacteriën. De laag wordt hersteld door talgklieren in de huid.

Handen worden gewassen met water en zeep:

Afdrogen van de handen

Afdrogen is het belangrijkste onderdeel van het handen wassen. Natte handen vormen een perfecte leefomgeving voor bacteriën. Door het drogen wordt een groot deel van de bacteriën verwijderd. Handen die voor 97 procent droog zijn dragen bijna geen bacteriën over en overgebleven bacteriën kunnen zich minder snel vermeerderen.

Welke droogmethode

De beste methode om handen af te drogen is met papieren handdoekjes. In een katoenen handdoek blijven de bacteriën van degene voor je zitten en komen zo op jouw handen. Met een blower duurt het minstens 30 seconde voor de handen droog zijn. Door ongeduld zal dit niet snel volgehouden worden. Ook kan er in het apparaat stof en dergelijke achterblijven wat op je handen wordt geblazen.

Handalcohol

Als je geen water en zeep bij de hand hebt en je handen zijn niet zichtbaar vuil is er een alternatief om handen te ontsmetten. Dit kun je doen met handalcohol.
Hoe gebruik je de handalcohol?

  1. Verwijder sieraden en andere belemmeringen. Stroop mouwen iets op.
  2. Breng handalcohol op droge handen aan. Neem zoveel handalcohol dat het kuiltje van één hand gevuld is.
  3. Wrijf de alcohol nu gedurende 30 seconden over de handen. Goed tussen de vingers en over de vingertoppen, polsen en duimen.
  4. Zorg dat de handalcohol opgenomen wordt door de huid. Als de alcohol niet of onvoldoende opdroogt, is het effect minder en kan er irritatie optreden als er direct handschoenen worden gedragen.

Handalcohol en handen wassen

Na het wassen van de handen met water en zeep wordt geen handalcohol gebruikt omdat de dubbele handhygiène een te grote belasting is voor de huid van de handen. Ook wordt door het vocht van het wassen de werking van de alcohol sterk vermindert.

Bron:
1. Schoolfacilities kenniscentrum
2. Document handhygiëne volgens: Werkgroep Infectiepreventie (WIP)