Eerste hulp bij actieve (ernstige) bloedingen
Actieve (ernstige) bloedingen zijn grote of diepe wonden waarbij veel bloed uit de wond stroomt. Deze wonden moeten altijd door een arts gezien worden. Er wordt wel eens beweerd dat slagaderlijke bloedingen ernstiger zijn dan aderlijke. Dit is niet waar. Het bloedverlies bepaald de ernst. Houdt rekening met de kans op shock.
Er zijn grofweg 3 soorten verwondingen. Scheurwonden, snijwonden en steekwonden. De ernst van een wond wordt bepaald door de hoeveelheid bloedverlies. Bij matig bloedverlies en een kleine wond spreken we van een kleine wond die we zelf behandelen.
Wat moet je doen
De behandeling hieronder is voor grote wonden met veel bloedverlies.
- Let op gevaar.
- Laat het slachtoffer bij voorkeur liggen.
- Hou het gewonde lichaamsdeel bij voorkeur hoog en druk op de wond.
- Leg zodra dit kan een wonddrukverband aan. (Filmpje)
- Geef rust en eventueel steun.
- Breng het slachtoffer naar de huisarts(enpost) of bel 112 als dit niet kan.
Een wond aan de hals heeft een iets andere handelswijze.
Let op gevaar
Denk aan scherpe voorwerpen die een slachtoffer vast heeft of scherpe voorwerpen die ergens liggen of uitsteken waaraan meer mensen zich zouden kunnen verwonden.
Laat het slachtoffer bij voorkeur liggen
Het is aan te raden het slachtoffer op de grond te leggen in verband met flauwvallen. Zet je een slachtoffer toch op een stoel vraag dan regelmatig hoe het gaat. Blijf voor het slachtoffer staan zodat je deze op kan vangen als hij toch flauwvalt. Valt het slachtoffer flauw, leg hem dan op de grond met de Rautek methode.
Hou het gewonde lichaamsdeel bij voorkeur hoog en voer druk uit op de wond
Als er een voorwerp (glas, mes, of iets dergelijks) in zit, druk dan niet direct op de wond maar druk de wondranden naar elkaar toe. Een voorwerp in een wond mag je nooit verwijderen. Je kunt hierdoor de schade erger maken en de wond kan erger gaan bloeden. Direct druk op de wond geven kan met een sterieel gaas, een gestreken theedoek, een schone zakdoek of iets dergelijks. Druk net zo lang op de wond totdat:
- het bloeden stopt.
- je een wonddrukverband aan kunt leggen.
- professionele hulp het overneemt.
Leg zodra dit kan een wonddrukverband aan
De wond wordt niet ontsmet omdat deze door een arts gezien moet worden. Onstmetten kan de wond verkleuren en maakt eventueel hechtenof lijmen onmogelijk waardoor er gesneden moet worden. Spoel de wond ook niet schoon met water. Hierdoor worden de wondranden week.
Een wonddrukverband bestaat uit een dekverband (snelverband of gaasje en kleefpleister) en een drukverband (ideaalzwachtel). Om extra druk op de wond te geven kan een rolletje hydrofiel zwachtel op de plaats van de wond worden gelegd en daarover het ideaalzwachtel. Een andere mogelijkheid is het gebruik van een traumazwachtel.
Een enstige wond hoeft niet met een ”model verbandje” afgedekt te worden. Het belangrijkste is dat de wond effectief is afgedekt.
Geef rust en eventueel steun
Bij een wond aan de arm kan voor rust en steun een mitella of brede das toegepast worden.
Zorg voor professionele hulp
Voelt het slachtoffer zich goed en kan hij zonder problemen lopen dan kun je naar een huisarts of huisartsenpost. Voelt het slachtoffer zich niet goed of zit de wond op een gevaarlijke plek (hals of romp) dan is het verstandiger 112 te bellen.
Drukpunten
De drukpunten zijn uit de huidige leerboeken verdwenen. Dit betekent niet dat ze fout zijn maar ze zijn geschrapt omdat dit in praktijk vaak fout ging met onnodig tijd en bloedverlies als gevolg.